Égypte / Monde arabe
1 gedurende de vier millennia van zijn geschiedenis (3000 v.Chr.-1000 N. Chr.) onderging de Oud-Egyptische taal belangrijke grafische, grammaticale en lexicale veranderingen. Deze veranderingen weerspiegelen de interne evolutie van de taal, maar ook de impact van de sociaal-politieke omgeving op de taal en het schrijven ervan. Gedurende deze vier millennia veranderde zowel de functie van geletterdheid als de relatie tussen spraak en schrijven., Het schrijven evolueerde van een formele taal die religieuze en Koninklijke teksten weergaf naar een meer informele taal die profane en meer administratieve teksten weergaf en soms dichter bij de gesproken taal kwam. Contact met vreemde culturen door geografische expansie of door integratie van buitenlandse gemeenschappen en later onder koloniale regels begunstigd de opname van een aantal buitenlandse woorden en de ontwikkeling van nieuwe scripts. De volgende twee delen vullen elkaar aan., El Aguizy ’s deel focust op de evolutie van het morfosyntactisch systeem en Haikal’ s Deel op de evolutie van het schrijven en de woordenschat.
Oud-Egyptisch (O. el-Aguizy)
- 1 zie de mededeling van G. GABRA in dit deel.zie LOPRIENO Antonio, Ancient Egyptian; a Linguistic Introduction, Cambridge University Press, 1995 (…,)
2 gedurende de vier millennia van zijn geschiedenis (3 000 v.Chr.-1000 N. Chr.), onderging de oude Egyptische taal grafische en taalkundige veranderingen. Deze term is de Griekse tegenhanger van de Egyptische uitdrukking mdww-ntr of “Gods woorden”. Hiërogliefen werden voornamelijk gebruikt op steen voor monumentale doeleinden. Uit dit schrijven ontwikkelde een cursief handschrift bekend als Hieratisch of “priesterlijk schrijven” voornamelijk gebruikt op papyrus (2600 v.Chr. tot derde eeuw n. Chr.)., Van deze cursieve schrijven ontwikkelde een meer vereenvoudigd schrijven bekend als Demotische of “populaire schrijven” gebruikt van 7e eeuw voor Christus tot 5de eeuw na Christus voor administratieve doeleinden. Vanaf de 4e eeuw v.Chr. werden hiërogliefen en hun manuele variëteiten geleidelijk vervangen door een alfabetische transcriptie of woorden en vervolgens teksten met behulp van het Griekse alfabet + 7 Demotische tekens om Egyptische geluiden onbekend te maken in het Grieks. Dit grafische systeem is wat bekend staat als Koptisch, dat is de laatste fase van de Egyptische taal1., De typologische veranderingen vonden plaats samen met specifieke historische gebeurtenissen die zelf belangrijke keerpunten in andere aspecten van het culturele leven van Egypte vertegenwoordigen2.
historische ontwikkeling
- 3 LOPRIENO A., ibid., blz. 5.
3de taalgeschiedenis van het Egyptisch kan worden onderverdeeld in twee hoofdfasen die gekenmerkt worden door een belangrijke verandering van synthetische naar analytische patronen in de nominale en verbale systemen., Elk van deze twee fasen kan verder worden onderverdeeld in drie verschillende fasen die voornamelijk betrekking hebben op de sfeer van grafemicen3 :
4 – formaat Egyptisch of eerder Egyptisch : de taal van alle geschreven teksten (Koninklijke, literaire en religieuze documenten) van 3000 tot 1300 v.Chr., overleven in formele godsdienstteksten tot de 3e eeuw n. Chr., Het wordt gewoonlijk aangeduid als:
-
een oud Egyptisch voor het Oude Koninkrijk fase (3000-2000 BC) gekenmerkt door de religieuze corpus van de “Pyramiden-teksten” en een aantal “Autobiographies”;
-
b) Midden-Egyptische of Klassieke Egyptische van het rijk van het Midden (2000-1300 BC) beschouwd als de klassieke talen van de Egyptische literatuur;
-
c) Laat in het midden-Egyptisch, de taal van de religieuze teksten uit het Nieuwe Koninkrijk tot aan de Romeinse Periode (1300 VC-200 AD)., Voor meer dan een millennium, laat Midden Egyptisch naast later Egyptisch (zie hieronder) in een situatie van diglossia. Laat-Midden-Egyptisch handhaaft de linguïstische structuren van de klassieke taal, maar vertoont grafische veranderingen.,
5 – de niet-formele Egyptische of latere Egyptische van de profane literatuur en administratieve teksten van 1300 v.Chr. tot 1300 n. Chr. verdeeld in:
-
a) laat-Egyptisch (1300-700 v. Chr.) die verschillende mate van interferentie vertoont tussen klassieke invloeden en meer omgangsinvloeden;
-
b) demotic (700 v. Chr. – 500 N. Chr.) grammaticaal dicht bij laat-Egyptisch maar met een ander grafisch systeem;
-
c) Koptisch geschreven in een verscheidenheid van het Griekse alfabet.,
het grammaticale systeem van vroeger Egyptisch en zijn genetische verwantschappen
6de oude Egyptische taal vertegenwoordigt een autonome tak van het Afro-Aziatische of Hamito-Semitische stam, een van de meest voorkomende taalfamilies ter wereld.
7de afzonderlijke takken van de Afro-Aziatische stam zijn:
- 4 voor een geactualiseerd en gedetailleerd verslag van het genetische kader van het oude Egypte, zie LOPRIENO A., Anc (…)
- 5 LOPRIENO, op. cit., blz. 1.,volgens Loprieno4 vertoont het Oud-Egyptisch de nauwste relatie met de Semitische, Berber en Beja, en een verder verwijderde relatie met de rest van de Cushitische en Chadic. Het Egyptisch heeft een aantal gemeenschappelijke Afro-Aziatische linguïstische kenmerken5 en we zullen enkele gemeenschappelijke kenmerken noemen tussen formeel (eerder) Egyptisch en Arabisch (dat wil zeggen klassiek Arabisch) :
91. Een voorkeur voor een inflectionele syntaxis.
113. Een medeklinkersysteem met een reeks van empathie.
124., De lexicale wortels van de woorden worden meestal gevormd door twee of drie medeklinkers die kunnen worden verbogen tot afgeleide zelfstandige naamwoorden of werkwoorden:
ss = scribe, letter, to write (Arabic: كتب كاتب مكتوب)
دd = to agress, دdw = agressor
Pr = to provide, ‘prw = equipment
135. Het gebruik van een nominaal Vrouwelijk achtervoegsel-at / “t”, om vrouwelijke zelfstandige naamwoorden of bijvoeglijke naamwoorden te vormen: SN = broer, sn.t = zuster.
146., Een adjectief achtervoegsel – i (nisba genoemd in het Arabisch) om “relatie tot”uit te drukken:
rs= Zuid, rsy= Zuid (Arabisch: masr= Egypte, masri = Egyptisch).
157. Een tegenstelling tussen voorvoegsel en achtervoegsel in het verbale systeem.
- 6 niet-verbale zinnen bestaan niet in Indo-Europese talen omdat wanneer we zeggen ” de man is op ho (…)
168. Het belangrijkste kenmerk is de zinsstructuur die verbaal of non-verbaal kan zijn., De verbale zin volgt het gebruikelijke vso-patroon (werkwoord + onderwerp + object). Niet-verbale sententies6 variëren afhankelijk van het type predicaat en volgen meestal het subject + predicaatpatroon.
17 voorbeelden van Egyptische zinnen en hun Arabische equivalent:
-
– bijwoordelijk predicaat
Egyptisch: sj m pr.,F = hij is in zijn huis
Arabisch:de man in zijn huis = de man is in zijn huis
-
– Nominal predict
Egyptisch: uw st-mni = old âge is de staat van overlijden
Arabisch:leeftijd is direct .,
-
– adjectief predicaat
Egyptisch: inkt nfr = am goed
Arabisch: الورد جميلi= de roos is mooi
18dit patroon van niet-verbale zin kan een andere woordvolgorde volgen (ook gebruikelijk in het Arabisch) waarin het predicaat voorafgaat aan het onderwerp.,
19This type van de omzetting is gemeenschappelijk met alle soorten predikaten:
-
-Adverbial predicaat
Egyptisch: ntk pt = u hoort de lucht
arabisch: فى بيتنا رجل = in ons huis, een man
-
-Voornaamwoordelijk predicaat
Egyptisch: ptr-rf sw = wie is hij ?
Arabisch: متى الامتحان = wanneer zijn de examens ?
-
– adjectief predicaat
Egyptisch: NFR sj sdm.f N it.,f = goed is de zoon die zijn vader hoort Arabisch: جميل صوت البلبل الذي يغرد = mooi de stem van de nachtegaal die twittert.
evolutie van vroeger naar Later Egyptisch
20Having verklaarde de belangrijkste gemeenschappelijke kenmerken van het Egyptisch met de Afro-Aziatische phylum en meer specifiek met Arabisch, we volgen nu de belangrijkste taalkundige evolutie van de taal. Formeel of eerder Egyptisch wordt gekenmerkt door het gebruik van synthetische grammaticale structuren (combinatie van delen of elementen in een geheel). Het kan worden vergeleken met klassiek literair Arabisch (of fusha).,
21de ontwikkeling van formeel Egyptisch naar informeel of Later Egyptisch is geen innovatie. In feite was het latere Egyptisch de gesproken taal die sinds het begin werd gebruikt, maar pas in de latere periode werd geschreven. Het verscheen in citaten in de XVIH-dynastie en het werd een officiële taal in de XIX-dynastie. Het verschil tussen formeel en informeel Egyptisch komt overeen met het verschil tussen literair en gesproken Arabisch. De belangrijkste kenmerken van het latere Egyptisch zijn:
-
1., De achtervoegselmarkers voor geslacht en nummer worden geschrapt en vervangen door voorvoegselindicatoren: pدsn tدsnJ sn. w deze voorvoegselindicatoren worden nu gebruikt als bepaalde artikelen die voorheen niet bestonden.
-
2. Het cijfer “een” en het aanwijzende bijvoeglijk naamwoord “dit” hebben
-
ontwikkeld tot een onbepaald voornaamwoord: w n rmt = een man, pJy rmt = deze man of de man.
-
3. Bezit wordt nu uitgedrukt door het gebruik van een bezittelijk bijvoeglijk naamwoord in plaats van achtervoegsel markers: pJy I pr = in plaats van pr.i = mijn huis (zoals de klassieke Arabische بيتي workingالبيت بتاعي).,
-
4. De verbale structuur ontwikkelt analytische kenmerken die in plaats van het vso-patroon een perifrastische conjugatie gebruikt die bestaat uit SVO voorafgegaan door een voorvoegselindicator. Als in de formele taal “Ik kom” zou worden uitgedrukt als ii. i = werkwoord + onderwerp, in de informele taal wordt het iw.i m ii of iw.i ii. kwi
-
5. Aspectueel-gespannen onderscheidingen in de formele taal was beperkt tot enkele synthetische patronen (perfect-imperfect-prospectief)., Het verbale systeem is te ingewikkeld om hier samen te vatten en we zullen slechts enkele voorbeelden geven:
22perifrastische constructies voor de uitdrukking van het imperfectieve en prospectieve aspect ontstaan in het late oude Koninkrijk: de voorzetsels hr “on” en r “toward” worden gevolgd door de infinitief :
23In de latere fase is het onderscheid tussen tijd en taal een belangrijk kenmerk geworden dat gericht is op een grotere nauwkeurigheid in de taal. Sommige van de eerdere vormen, wn (zijn), iw (terwijl),worden nog steeds gebruikt, maar nieuwe ontwikkelen met behulp van nieuwe tijd converters zoals het werkwoord iri (todo), ny (gaan).,
24De toekomende tijd die eerder werd uitgedrukt als iw .f r sdm werd toen een optatief “moge hij horen”. de toekomst wordt uitgedrukt door middel van het werkwoord ir + nominaal subject + r + sdm of door het hulpwerkwoord n ‘ y(gaan) met de converter présent tense:
– sw m n ‘ y r SDM = hij zal
Arabisch horen: هو راح يسمع
– tw.ik ben n ‘ y rir.f = 1 Ga het doen
Arabie: انا راح اعمله
25In feite zijn de temporele uitdrukkingen in het latere stadium van de taal talrijk en kunnen ze hier niet allemaal worden samengevat., Al deze tijden bleven in gebruik in de Demotische en Koptische stadia van de talen.
politieke relaties, culturele invloeden en taalveranderingen in het oud-Egyptisch (F. Haikal)
- 7 Zie de mededeling van Ola EL AGUIZY in het eerste deel van het artikel. Zie ook LOPRIENO A., Ancien (…)
26de vroegste vermeldingen die we hebben van Oud-Egyptisch schrift dateren van ongeveer 3000 BC7. De grafemen zijn pictografische tekens ail genomen uit de Egyptische omgeving en dus nauw verbonden met de cultuur., Ze vertegenwoordigen levende wezens (mensen, dieren, planten of zelfs mineralen), astronomische entiteiten en objecten van het dagelijks leven. Deze grafieken kunnen worden gebruikt als pictogrammen, waardoor het teken dat ze vertegenwoordigen (als logogrammen of ideogrammen) of als fonogrammen met de fonetische waarde van het teken dat ze vertegenwoordigen, of andere conventionele waarden. Deze omvatten uniliteral, dat wil zeggen alfabetische tekens, en biliteral of triliteral tekens.
27In een woord wordt de combinatie van fonogrammen meestal beëindigd door een semagram of een determinatief dat het woord classificeert volgens zijn semantische sfeer., Mensen worden bijvoorbeeld meestal gevolgd door een teken dat een zittende man/vrouw voorstelt witte woorden die beweging uitdrukken worden bepaald door Benen of door een boot, beide tekens die expressief beweging weergeven-wanneer pictogrammen alleen als logogram worden gebruikt, worden ze meestal bepaald door een enkele stoke die het teken volgt.
- 8 Vervangende spelling komt ook voor in teksten van het nieuwe Koninkrijk, met name in teksten die in Hieratisch in t (zijn geschreven…)
28 vanwege de complexiteit van het systeem gebruikten Egyptenaren meer dan 1 000 grafieken tijdens de ontwikkeling van hun schrift in het derde millennium v.Chr., Waarschijnlijk omdat ze nog niet volledig vertrouwd waren met het schrijven, waren vervangende spelling voor hetzelfde woord gebruikelijk 8 en werd veelvuldig gebruik gemaakt van fonetische aanvullingen voorafgaand aan en volgend op het hoofdlogogram. Tegen het tweede millennium v.Chr. had het onderwijs van de bureaucratische elite geholpen om Egyptische spelling te fixeren en het aantal grafemen in gebruik daalde tot ongeveer 750.
29nedertheless, beginnend met het late oude Koninkrijk (ca.2150 v. Chr.), Egyptische bedacht wat we noemen “syllabic writing”, d.w.z., een spelling systeem waarbij een eenvoudig teken gebruikt kan worden om een sequentie van een medeklinker en een klinker uit te drukken. Bijvoorbeeld sj of bw for werden gebruikt om te helpen met de uitspraak als vreemde woorden (meestal Noordwest Semitische) begon de taal in te voeren met de meer intensieve contacten met de Levant en met de aanwezigheid van Grotere Semitische groepen in Egypte, dit systeem ontwikkelde zich duidelijk in het nieuwe Koninkrijk (1500-1000 v.Chr.) om het grote aantal Leenwoorden dat in de taal werd geïntroduceerd op te nemen.
- 9 FISHER H., Lexicon der Àgyptologie II, 1916, en SCHENKEL W, ibid. V, pp. 713-735.,een andere transformatie die van invloed was op het schrijven als gevolg van contact met buitenlanders, was de wens om de Betekenis te verbergen van geschreven teksten die te nauw aansluiten bij de lokale cultuur, zoals godsdienstteksten, die bijvoorbeeld cryptografische oplossingen opleverden9. Dit fenomeen bestaat uit het geven aan tekens van fonologische waarden die verschillen van traditioneel vastgestelde waarden; of het gebruik van het teken om alleen de eerste medeklinker foneem van het corresponderende woord aan te geven., Cryptografisch schrijven ontwikkelde zich enorm in de late Grieks-Romeinse periode, met name op tempelmuren, terwijl verdere vereenvoudiging van het schrijven plaatsvond in andere sferen. In de Grieks-Romeinse periode (300 v. Chr. – 640 n.Chr.), werden de pictografische; waarden van tekens verder ontwikkeld en nieuwe tekens werden gecreëerd door de duizenden.,31als het contact met buitenlanders Egyptenaren ertoe aanzette hun schrift te ontwikkelen (om Leenwoorden te accepteren of om godsdienstconcepten te verbergen voor ketters), moesten ze ook tweetalige teksten hebben, toen hun politieke suprematie afnam en ze werden geregeerd door buitenlanders. Het grootste deel van deze tweetalige inscripties zijn Grieks-Egyptisch, daterend uit de Grieks-Romeinse periode. Ten slotte, met de suprematie van het christendom rond de vierde eeuw, werd het oude Egyptisch getranscribeerd in Griekse karakters., Het Koptische schrift onderstreept de laatste scheiding tussen de traditionele “heidense” cultuur en haar schrijfsysteem, en de nieuwe christelijke ideologie.
evolutie van de woordenschat: de leenwoorden
- 10 HAIKAL F., Festshrift Donadoni, In The Press.11 HOCH J. E., Semitic words in Egyptian Texts of the New Kingdom, Princeton University Press, 1994.
32als het schrijven zich ontwikkelde volgens de culturele gemeenschap, deed het vocabulaire dat ook. Het oude Egyptisch, door zijn ligging tussen Azië en Afrika, is een kruispunt bij uitstek., Maar met de tijd werd Egypte meer en meer Noord-Oost georiënteerd, en meer Semitische woorden werden geïntroduceerd in de taal. De piek van de instroom werd bereikt in het nieuwe Koninkrijk en in het bijzonder in de Ramesside periode met de uitbreiding van de Egyptische politieke en culturele suprematie aan de Levant. Leenwoorden verschenen met nieuwe technieken, meer uitgebreide geografische kennis en nieuwe invoer naar het land., De aanwezigheid van grote Semitische gemeenschappen in Egypte leidde ook tot de adoptie en aanpassing van nieuwe zeden in het land en tot de verrijking van de Egyptische literatuur met een nieuw genre en nieuwe woorden10. Met de recessie van de Egyptische expansie in de Levant, na de val van het nieuwe Koninkrijk, verminderde het lenen en er is een duidelijke daling in het gebruik van buitenlandse woordenschat na de ramesside Periode 11.
33Later, vanaf de 4e eeuw v. Chr.zijn het eerder Griekse woorden die de Egyptische taal binnendringen. Dit is vooral duidelijk in teksten geschreven in Koptische., Deze fluctuatie van buitenlandse woordenschat ingang in de taal heeft een duidelijke parallel met het hedendaagse Egypte, waar Amerikaans-Eriglish dringt gesproken Arabisch op een ongekende manier. Een soort Anglo-Egyptisch wordt nu gebruikt in de meeste technische disciplines, met name in de meest moderne disciplines. In de jaren zestig, toen Egypte sterkere contacten had met de Sovjet-Unie, zag men Russische posters en publiciteit in de straten van Caïro. Als de relatie langer had geduurd, zouden Russische woorden waarschijnlijk ook in de taal zijn doorgedrongen.
expressie en metaforen., The concepts of the language
- 12 HAIKAL F, Les problèmes institutionnels de l ‘eau en Égypte ancienne et dans l’ Antiquité méditerran (… 34 ondanks al deze invloeden, ontwikkelingen, absorpties en soms totale veranderingen, zoals het uitdrukken van jezelf in het Arabisch in plaats van het oude Egyptisch, blijft de lokale cultuur hetzelfde en deze gelijkenis manifesteert zich het best door uitdrukkingen en metaforen die zijn geïnspireerd door de natuurlijke omgeving waarin ze worden gecreëerd., Met de kennis van het Arabisch en van de lokale cultuur, Egyptische concepten zijn gemakkelijker te begrijpen vanwege de gemeenschappelijke manier van kijken naar de wereld. Er zijn artikelen en een paar boeken over dit onderwerp12, maar er is nog geen uitgebreide studie gepubliceerd.