Demokryt, (ur. ok. 460 p. n. e.—zm. ok.370 p. n. e.) – starożytny filozof grecki, jedna z głównych postaci w rozwoju filozoficznego atomizmu i atomowej teorii wszechświata.

Wiedza o życiu Demokryta w dużej mierze ogranicza się do nierzetelnej tradycji. Wydaje się, że był zamożnym obywatelem Abdery w Tracji; że podróżował szeroko po wschodzie; i że dożył zaawansowanego wieku. Według Diogenesa Laërtiusa (III w.n. e.) jego dzieła liczyły 73; zachowało się tylko kilkaset fragmentów, głównie z jego rozpraw o etyce.

doktryny fizyczne i kosmologiczne Demokryta były rozwiniętą i usystematyzowaną wersją doktryn jego nauczyciela, Leukippusa., Aby wyjaśnić zmieniające się zjawiska fizyczne na świecie, Demokryt twierdził, że przestrzeń, czyli pustka, ma równe prawo do bycia uważanym za istniejącą z rzeczywistością. Wyobrażał sobie pustkę jako próżnię, nieskończoną przestrzeń, w której poruszała się nieskończona liczba atomów tworzących byt (czyli świat fizyczny)., Atomy te są wieczne i niepodzielne; absolutnie małe, tak małe, że ich wielkości nie można zmniejszyć (stąd nazwa atomon, czyli „niepodzielne”); całkowicie pełne i niepodzielne, ponieważ są bez porów i całkowicie wypełniają zajmowaną przestrzeń; i jednorodne, różniące się tylko kształtem, układem, położeniem i wielkością. Ale podczas gdy atomy różnią się w ilości, różnice jakości są tylko widoczne, ze względu na wrażenia powodowane przez zmysły przez różne konfiguracje i kombinacje atomów., Rzecz jest gorąca lub zimna, słodka lub gorzka, albo twarda lub miękka tylko zgodnie z konwencją; jedynymi rzeczami, które istnieją w rzeczywistości, są atomy i pustka. Tak więc Atomy wody i żelaza są takie same, ale Atomy wody, są gładkie i okrągłe, a zatem nie mogą się zaczepić, toczą się w kółko jak małe globusy, podczas gdy atomy żelaza, są szorstkie, poszarpane i nierówne, przylegają do siebie i tworzą ciało stałe., Ponieważ wszystkie zjawiska składają się z tych samych odwiecznych atomów, można powiedzieć, że nic nie powstaje lub nie ginie w absolutnym znaczeniu słów, chociaż związki zbudowane z atomów mogą się zwiększać i zmniejszać, wyjaśniając pojawienie się i zniknięcie rzeczy, czyli „narodziny” i „śmierć.”

tak jak atomy są nieobciążone i wieczne, tak też, według Demokryta, jest ruch. Demokryt postulował stałe i” niezbędne ” prawa czysto mechanicznego systemu, w którym nie było miejsca na inteligentną sprawę działającą ku końcowi., Wyjaśnił pochodzenie wszechświata w następujący sposób. Pierwotny ruch atomów był we wszystkich kierunkach—był to rodzaj „wibracji”; stąd powstały zderzenia, a w szczególności ruch wirowy, w wyniku którego podobne Atomy były połączone i połączone, tworząc większe ciała i światy. Stało się to nie w wyniku jakiegokolwiek celu lub projektu, ale raczej w wyniku „konieczności”; tzn. jest to normalna manifestacja natury samych atomów., Atomy i pustka są nieskończone w liczbie i zakresie, a ruch zawsze istniał, zawsze musiała istnieć nieskończona liczba światów, wszystkie składające się z podobnych atomów w różnych stadiach wzrostu i rozpadu.

Twierdził na przykład, że doznania są zmianami wytwarzanymi w duszy przez atomy emitowane z innych przedmiotów, które na nią uderzają; na Atomy duszy może wpływać tylko kontakt innych atomów., Ale odczucia takie jak słodki i gorzki nie są jako takie nieodłączne w emitowanych atomach, ponieważ wynikają z efektów spowodowanych jedynie przez rozmiar i kształt atomów; np. słodki smak jest spowodowany okrągłymi, a nie nadmiernie małymi atomami. Demokryt był także pierwszym, który podjął próbę wyjaśnienia koloru, co jego zdaniem wynikało z „położenia” (które odróżniał od kształtu) składowych atomów związków. Na przykład uczucie bieli jest spowodowane przez atomy, które są gładkie i płaskie, aby nie rzucać cienia; uczucie czerni jest spowodowane przez szorstkie, nierówne Atomy.,

Demokryt przypisywał powszechną wiarę w bogów pragnieniu wyjaśnienia niezwykłych zjawisk (grzmoty, błyskawice, trzęsienia ziemi) przez odniesienie do nadludzkiej sprawczości. Jego system etyczny, oparty na praktycznej podstawie, zakładał dobro ostateczne („radość”), które było „stanem, w którym dusza żyje spokojnie i spokojnie, niezakłócony strachem, przesądem lub jakimkolwiek innym uczuciem.”