Marduk (Polski)
Marduk, z babilońskiej pieczęci cylindrycznej
Marduk (sumeryjski „słoneczny cielak”; biblijny merodach) – imię Boga późnego pokolenia ze starożytnej Mezopotamii i bóstwo patronalne miasta Babilon. Kiedy Babilon stał się politycznym centrum doliny Eufratu w czasach Hammurabiego (XVIII wiek p. n. e.), Marduk wyrósł na głowę Babilońskiego Panteonu, stanowisko, które w pełni zdobył w drugiej połowie drugiego tysiąclecia p. n. e., Był również nazywany po prostu „Bel”, co oznacza ” Pan ” lub „Bel-Marduk”. Marduk był więc głównym bóstwem Babilońskiego imperium w okresie wygnania Żydów w Babilonie (VI-V wiek p. n. e.). To właśnie Marduk, któremu Cyrus wielki z Persji przypisał natchnienie, pozwolił Żydom powrócić do Jerozolimy i odbudować świątynię Jahwe. Związek Marduka z największą planetą Układu Słonecznego doprowadził pośrednio do tego, że został nazwany Jowiszem, po rzymskim Bogu, który zajął miejsce Marduka w panteonie.,
Historia i charakter
Marduk dosłownie oznacza „cielca byka słońca”, chociaż był również bóstwem płodności i burz. Był jednym z synów Ea (zwanego w mitach sumeryjskich Enki), bóstwa Stwórcy/rzemieślnika. Czasami przedstawiany jako dwugłowy, później otrzymał tytuł Bel lub „Pan” i był określany po prostu jako ” Bel ” w sposób podobny do Kananejskiego Baala (mistrza/Pana) i izraelskiego Jahwe (Pana)., Po powstaniu miasta Babilon, Marduk został utożsamiony ze starszym, głównym bóstwem sumeryjskim, Enlilem i ma w sumie aż pięćdziesiąt tytułów.
W Babilońskim micie stworzenia Enûma Eliš, Marduk została mianowana mistrzem bogów i zabiła tyrańską pierwotną boginię węża morskiego Tiamat wraz ze swoim mistrzem, Kingiem. Następnie Marduk przejął cenne Tablice przeznaczenia Kingu i stworzył nowy kosmiczny porządek, który obejmował ludzkość, z ciała Tiamata. W tej historii to również Marduk zainicjował system astrologiczny i stworzył znaki zodiaku.,
W astrologii babilońskiej Marduk był związany z planetą znaną nam jako Jowisz. Jako władca późnego Babilońskiego Panteonu, był później utożsamiany z greckim bogiem Zeusem (Grecki odpowiednik Jowisza). W ten sposób planeta otrzymała ostatecznie nazwę dla rzymskiego bóstwa, które zajmowało pozycję Marduka.
Marduk pozostawał ważnym bóstwem przynajmniej od czasów Hammurabiego aż do okresu perskiego około 400 p. n. e.,
Marduk w Enuma Elisz
Kiedy Babilon stał się stolicą Mezopotamii, bóstwo patronalne Babilonu zostało wyniesione do poziomu najwyższego boga. Niektórzy uczeni uważają, że Enûma Eliš, napisana prawdopodobnie na przełomie I tysiąclecia p. n. e., powstała w celu wyjaśnienia, w jaki sposób Marduk doszedł do stanowiska najwyższej władzy. Historia stała się ważną częścią kultury babilońskiej i była odtwarzana corocznie podczas wystawnych świąt noworocznych.
w Enûmie Eliš wojna domowa między bogami przerodziła się w kulminacyjną bitwę., Marduk, bardzo młody Bóg, odpowiedział na wezwanie i obiecano mu stanowisko głównego boga, jeśli zniszczy tyranię Tiamat i jej porucznika (który był również jej synem i małżonką), Kingu. Po zwycięstwie, Marduk zapoczątkował nowy porządek, w którym stworzono ludzi, którzy mieli dźwigać brzemię życia, aby bogowie mogli być w wolnym czasie. Tekst czyta się w części:
„O Marduk, ty jesteś naszym mścicielem!, Dajemy ci władzę nad całym światem. Siądź w potędze, bądź wywyższony w rozkazie swoim. Broń twoja nigdy nie straci swojej mocy; zmiażdży twego wroga. Panie, oszczędź życie temu, który pokłada w tobie ufność, ale co do Boga, który rozpoczął bunt, wylej jego życie.”Potem włożyli między siebie szatę i Mardukowi, ich pierworodnym, mówili:” Niech twój los, Panie, będzie najwyższy wśród bogów, aby niszczyć i stwarzać; powiedz słowo, a twoje przykazanie się spełni., – Tablet 4
Marduk i Biblia
Biblia odnosi się do aktu Cyrusa Wielkiego z Persji—pozwalając Żydom wrócić do Jerozolimy, aby odbudować —że sam Cyrus uważał, że został zainspirowany przez Marduka. Po zdobyciu Babilonu Cyrus odwrócił politykę swoich poprzedników, którzy pojmali kapłanów i zniszczyli świątynie ludu, który podbili. Głosił odbudowę rdzennych kultów religijnych w krajach, które obecnie kontrolował i zapewnił fundusze na odbudowę świątyń lokalnym bóstwom.,
Ezdrasz 5:13 wspomina to wydarzenie: „w pierwszym roku Cyrusa, króla Babilońskiego, król Cyrus wydał dekret o odbudowie tego domu Bożego.”Co więcej, Księga Izajasza zapisuje proroctwo, w którym Jahwe bierze Zasługi za inspirowanie działania Cyrusa:
wzbudzę Cyrusa w mojej sprawiedliwości: uczynię wszystkie jego drogi prostymi. On odbuduje moje miasto i uwolni moich wygnańców (Izajasz 45:13)
zapiski Cyrusa, jednak zasługują raczej na Marduka niż Jahwe. Akt ten jest upamiętniony w „cylindrze Cyrusa”, który został odkryty w 1879 roku w Babilonie., Czytamy w nim po części:
Marduk, Wielki Pan, ustanowił jako swój los dla mnie wielkoduszne serce tego, który kocha Babilon, a ja codziennie uczestniczyłem w jego uwielbieniu… Zwróciłem wizerunki bogów, którzy tam mieszkali, na ich miejsca; i pozwoliłem im mieszkać w wiecznych mieszkaniach. Zebrałem wszystkich ich mieszkańców i wróciłem do nich ich mieszkań… na rozkaz Marduka.
Inne biblijne powiązania
- niektórzy biblijni uczeni widzą związek między zabiciem Tiamatu przez Marduka a biblijnym opisem podboju przez Jahwe pierwotnego morskiego potwora Lewiatana.,
to Ty (Jahwe) rozszarpałeś morze swoją mocą; rozbiłeś głowy potwora w wodach. To Ty zmiażdżyłaś głowy Lewiatana i dałaś go jako pokarm stworzeniom pustyni. (Psalm 74:13-14)
- Izajasz natomiast umieszcza zwycięstwo Boga nad Lewiatanem w przyszłości. (Izajasz 27:1)
- cygaro (Wieża) poświęcone Mardukowi jest uważane przez niektórych uczonych za źródło biblijnej historii Wieży Babel.,
- Księga Jeremiasza 50:2 opisuje rzekome późne proroctwo Jeremiasza przewidujące upadek Babilonu, w którym Marduk będzie „wypełniony terrorem”:
ogłaszaj i ogłaszaj wśród Narodów, podnieś sztandar i ogłaszaj go; nic nie powstrzymuj, ale powiedz: 'Babilon zostanie zdobyty; Bel będzie zawstydzony, Marduk wypełniony terrorem. Jej wizerunki zostaną zawstydzone, a jej Idole wypełnione przerażeniem.
- słowo „Merodach”, które występuje jako nazwisko kilku Nie-Izraelskich królów w Biblii, jest hebrajską wersją Marduka., Imię biblijnej postaci Mordochaj, przedstawianej w Biblii jako wuj królowej Estery Persji i późniejszego premiera za panowania króla Kserksesa, jest również pochodną Marduka.
- bóstwo, o którym mowa jako Bel w Księdze Izajasza 46:1, Księdze Jeremiasza 50: 2 i Księdze Jeremiasza 51:44, również jest prawdopodobnie Mardukiem.,
- wreszcie apokryficzna historia „BEL i smok”, dołączona do Księgi Daniela w niektórych chrześcijańskich Bibliach, opisuje, jak prorok Daniel obnaża oszustwo kapłanów z Bel-Marduk, którzy udają, że Bożek spożywa duże ilości jedzenia, które faktycznie używają, aby wzbogacić siebie i swoje rodziny.
Notes
- Daily, Stephanie. Mity z Mezopotamii: stworzenie, Potop, Gilgamesz i inne. [2010-08-09 19: 48] ISBN 978-0192835895
- Król, Leonard William (trans.). 1902. Enuma Elish. Święte-Teksty.,com. 19.07.2007.
- Król, Leonard William. Babilońska Religia i mitologia. Amsterdam, Holandia: Fredonia Books, 2003. ISBN 978-1410204592
Credits
New World Encyclopedia writers and editors rewrote and completed the Wikipedia article in according to New World Encyclopedia standards. Ten artykuł jest zgodny z warunkami licencji Creative Commons CC-by-sa 3.0 (CC-by-sa), które mogą być używane i rozpowszechniane z odpowiednim przypisaniem., Zgodnie z warunkami tej licencji należy się uznanie, które może odnosić się zarówno do autorów nowej encyklopedii świata, jak i bezinteresownych wolontariuszy Wikimedia Foundation. Aby zacytować ten artykuł, Kliknij tutaj, aby wyświetlić listę akceptowalnych formatów cytowania.Historia wcześniejszych prac wikipedystów jest dostępna dla badaczy tutaj:
- historia Marduka
historia tego artykułu od czasu jego importu do nowej encyklopedii świata:
- Historia „Marduka”
Uwaga: mogą obowiązywać pewne ograniczenia dotyczące korzystania z poszczególnych obrazów, które są oddzielnie licencjonowane.,
