Oblężenie Jerozolimy przez Pompejusza

Rzymski polityk Gnaeus Pompeius Magnus (106-48 p. n. e.), lepiej znany jako Pompejusz, był jednym z największych generałów swoich czasów., W latach siedemdziesiątych spacyfikował Hispanię, a po powrocie do Italii zakończył rewoltę niewolników pod wodzą Spartakusa. W 67 roku Senat nakazał mu położyć kres niebezpieczeństwu Piratów z Cylicji (na południe od współczesnej Turcji): w tym celu otrzymał Nadzwyczajne polecenie, które miało trwać trzy lata. W ciągu trzech miesięcy Pompejusz zmusił piratów do kapitulacji i postanowił wykorzystać pozostałe trzydzieści trzy miesiące do pacyfikacji wschodniej części Morza Śródziemnego.

było kilka wojen, w których mógł interweniować., Królestwa Pontu (Północna Turcja) i Armenii połączyły siły przeciwko Rzymianom i chociaż Rzymski wódz Lukullus odniósł sukces, nie doprowadził do zakończenia wojny. Na Krecie i w Syrii nie było uznanej władzy. I zmarła Żydowska królowa Aleksandra-Salome, po której ich synowie Hyrkanus i Arystobulus rozpoczęli krwawą wojnę domową, która rujnowała Judeę. Dla ambitnego człowieka, takiego jak Pompejusz, sytuacja stwarzała możliwości, których nie mógł przegapić., Najechał i zaanektował Pontus w 66 R., zaatakował Ormian, dodał kilka nieznanych dotąd plemion kaukaskich do swojej listy zwycięstw (65 r.), prawie dotarł do brzegów Morza Kaspijskiego, a następnie zwrócił uwagę na Syrię, którą zaanektował w 64 r.

tymczasem konflikt między dwoma żydowskimi książętami nasilił się. Faryzeusze stanęli po stronie Hyrkanusa, saduceusze po stronie Arystobulosa. Podczas święta Paschy w 63 roku Arystobulus i saduceusze zostali oblegani w Świątyni Jerozolimskiej przez Hyrkanusa i jego sojusznika, arabskiego króla Aretasa z Petry., Arystobulusowi udało się jednak wysłać wysłannika do przedstawiciela Pompejusza w Syrii, Marka Aemiliusza Scaurusa. Żydowski przywódca obiecał 8000 kg srebra, a Emiliusz nie mógł odmówić: natychmiast nakazał Aretasowi odejść. Kiedy Pompejusz przybył na miejsce, otrzymał jeszcze większy prezent: Arystobulus wysłał mu złotą winorośl o wadze nie mniejszej niż 800 kg, którą rzymski dowódca przekazał do świątyni Jowisza w Rzymie.

zyskawszy przychylność Pompejusza, Arystobulus był bezpieczny przed bratem. Niestety popełnił błąd., Wysłał wysłannika do Pompejusza, prosząc go o ukaranie Emiliusza, który – według Arystobulusa – wyłudził od niego 8000 kg srebra. Pompejusz postanowił przybyć do Jerozolimy, aby zobaczyć, co się dzieje; tam stanął po stronie Hyrkanusa i kazał aresztować Arystobulusa.

zwolennicy Hyrkanusa pozwolili Pompejuszowi wejść do Dolnego Miasta Jerozolimy, ale zwolennicy Arystobulusa, saduceusze, nadal zajmowali świątynię. Na zachodzie znajdował się Most między świątynią a miastem, ale został on zniszczony; na południu i wschodzie znajdowały się głębokie doliny., Dlatego Pompejusz postanowił zaatakować od północy. (Pracowali oni tylko przy tamie oblężniczej w szabaty, ponieważ Żydzi mogli się bronić w tych dniach, ale nie pozwolono im atakować.) Po zakończeniu oblężenia, wieże zostały zwrócone w kierunku ściany świątyni. Katapulty utrzymywały ciągły nacisk rzucając ciężkimi kamieniami; taran przełamał mur, a żołnierze Pompejusza weszli na taras świątyni, gdzie zaczęli zabijać obrońców. Wielu żydowskich żołnierzy popełniło samobójstwo, ponieważ chcieli zobaczyć profanację świątyni (Czerwiec/Lipiec 63).,

Kiedy Rzymianie kontrolowali świątynię, Pompejusz i jego oficerowie weszli do świętego świętych – według Żydów bluźnierczy czyn, ponieważ tylko arcykapłan mógł wejść do tego pomieszczenia. Zdobywca ujrzał menorę, skarb i wszystkie święte naczynia. Jego żołnierze poświęcili się swoim standardom.następnego dnia nakazał oczyszczenie świątyni i wyznaczył Hyrkanusa na arcykapłana.,

tymczasem marek Emiliusz Scaurus zaatakował Aretasa z Petry, ale pozwolił się przekupić za kolejne 6000 kg ze srebra. Wkrótce potem został zabity (wydarzenie wspomniane w jednym ze zwojów znad Morza Martwego). W tym momencie Pompejusz już opuścił Judeę. Powrócił do Rzymu, gdzie stał się najbardziej wpływowym politykiem swojej epoki., Wziął ze sobą wielu jeńców, którzy zostali później uwolnieni i osiedlili się w dużej części Rzymu za rzeką Tyber.Uwaga

duża część Królestwa Żydowskiego – zasadniczo najbardziej zhellenizowane regiony – zostały zaanektowane przez Rzymian. Od tej pory Judea i Galilea były tylko jednym z królestw klienckich Rzymu na wschodzie.

Hyrcanus był arcykapłanem i otrzymał tytuł etnarcha („przywódca Narodowy”). Jego pozycja była bezpieczna, chociaż Arystobulus próbował wrócić z Rzymu w latach 57-55 p. n. e. W 49 roku na horyzoncie pojawiła się jednak ciemna chmura: w Cesarstwie Rzymskim wybuchła wojna domowa., Pompejusz został pokonany przez Juliusza Cezara, który ścigał wroga na wschód. Cezar zdecydował się na współpracę z Hyrkanusem, ale wyznaczył dworzanina Antypatra epitroposa („regenta”). Gdy wybuchła wojna z Partami, Hyrcanus został wzięty do niewoli (40 p. n. e.). Syn Antypatra, Herod, zdołał sprowadzić go do domu, ale Hyrkanus nie był już arcykapłanem, a Herod, który został królem, kazał go stracić w 31 p. n. e.